Σ’ ένα από τα πλέον ακανθώδη προβλήματα για την νέα κυβέρνηση τείνει να εξελιχθεί η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας όπου ως γνωστό ο λειτουργός της αγοράς (ΛΑΓΗΕ) έχει ουσιαστικά προχωρήσει σε στάση πληρωμών αφού το συσσωρευμένο έλλειμμα του αγγίζει πλέον τα400 εκατ. ευρώ. Η αδυναμία πληρωμής από τον ΛΑΓΗΕ τόσο των ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρισμού, που λειτουργούν μεγάλες μονάδες συνδυασμένου κύκλου με καύση φυσικού αερίου, όσο και αυτών από ΑΠΕ έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας στην αγορά με πολλές εταιρείες ν’ αδυνατούν να εκπληρώσουν βασικές υποχρεώσεις τους συμπεριλαμβανομένων και δανειακών δόσεων προς τράπεζες. Η μη καταβολή από τον ΛΑΓΗΕ των οφειλόμενων ποσών αρκετών μηνών για αγορά ηλεκτρικής ενέργειας προς τους ανεξάρτητους παραγωγούς είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία τους με την σειρά τους να πληρώσουν την ΔΕΠΑ απ΄ όπου προμηθεύονται φυσικό αέριο. Αυτό οδήγησε την ΔΕΠΑ σε οριακή κατάσταση η οποία και αντιμετωπίσθηκε με έκτακτο δάνειο 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Σε διαφορετική περίπτωση η ΔΕΠΑ θα υποχρεούται σε διακοπή εισαγωγής φυσικού αερίου με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για το ενεργειακό σύστημα της χώρας.
Όπως προκύπτει από στοιχεία του ΛΑΓΗΕ οι παραγωγοί ΑΠΕ, δηλ.φωτοβολταϊκά και αιολικά, μόλις πληρώθηκαν για τα τιμολόγια Φεβρουαρίου.Συνολικά οι οφειλές του ΛΑΓΗΕ προς τους παραγωγούς ΑΠΕ ανέρχονται στα 200 εκατ.ευρώ συμπεριλαμβανομένου και του Μαΐου. Εκτιμάται ότι κάθε μήνα ο ΛΑΓΗΕ πρέπει να εκταμιεύει το ποσό των 73 εκατ. ευρώ, που σύντομα με την προσθήκη νέων μονάδων που συνδέονται με το σύστημα θα αυξηθεί στα 80 εκατ. ευρώ, ενώ από τα τέλη ΑΠΕ εισπράττει μόνο 30 εκατ. το μήνα. Στο μηνιαίο αυτό έλλειμμα θα πρέπει να προστεθεί και το φέσι των 120 εκατ. ευρώ από την χρεοκοπία της Energa και Hellas Power.
Όπως υποστηρίζει η διοίκηση του ΛΑΓΗΕ αλλά και οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς είναι εμφανές ότι απαιτείται ριζική βελτίωση εάν όχι επανασχεδιασμός του ακολουθούμενου σήμερα μοντέλου της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με ταυτόχρονη αναθεώρηση προς τα κάτω των ιδιαίτερα υψηλώνfeed in tariffs. Διαφορετικά, έστω και εάν επαναχρηματοδοτηθεί πλήρως ο ΛΑΓΗΕ το έλλειμμα του, που αυξάνεται πλέον κατά 30 εκατ. ευρώ τον μήνα, θα συνεχίζει την ανοδική πορεία του. Σε ότι αφορά δε στην χρηματοδότηση του ΛΑΓΗΕ οι περισσότεροι υπηρεσιακοί παράγοντες συγκλίνουν στην άποψη ότι αυτή πρέπει να γίνει με άμεση αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του οργανισμού, κατά 300 εκατ.ευρώ τουλάχιστον, όπως προβλέπει ξεκάθαρα ο Ν.4001/2011.
Στην άμεση ανάγκη αντιμετώπισης της δυσλειτουργίας του ΛΑΓΗΕ και των σοβαρών αρνητικών επιπτώσεων για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΕΣΑΗ κ. Αναστάσιος Καλλιτσάντσης μιλώντας χθες στο συνέδριο του Economist. Ο κ. Καλλιτσάντσης υποστήριξε ότι εάν δεν βρεθεί άμεσα λύση το ηλεκτρικό σύστημα κινδυνεύει με κατάρρευση και η χώρα με εθνικό black out.Τα μέτρα που έχουν ληφθεί ως τώρα, σύμφωνα με τον κ. Καλλιτσάντση, ήταν πυροσβεστικά και αποσπασματικά.
Ο ίδιος πρότεινε την εκπόνηση ενός 5ετούς επιχειρηματικού σχεδίου, που θα περιλαμβάνει, τη ριζική αντιμετώπιση της ρευστότητας, την επανεξέταση κινήτρων για τα φωτοβολταϊκά, τον καθορισμό των τιμολογίων της λιανικής έτσι ώστε να αντανακλούν το κόστος παραγωγής και τη διασφάλιση της προσπέλασης των ιδιωτών παραγωγών στο ανταγωνιστικό καύσιμο του λιγνίτη
